"Czym jest grzeczność dla Sędziego Soplicy
i jak ją stosować" c.d.

Jak grzeczność stosować? Dziś odpowiedź może być oczywista i bardzo krótka, lecz dwieście lat temu należało wiedzieć o wiele więcej o grzecznym zachowaniu się. Sędzia był bardzo niezadowolony, widząc, że Tadeusz nie służy przy stole córkom Podkomorzego. Sędzia w swej mowie wygłoszonej podczas uczty za zamku podkreślał, że zasady dobrego wychowania powinien znać każdy, gdyż poprzez grzeczność wyrażamy szacunek wobec siebie i innych: " ...kiedy człowiek uczy się ważyć drugich (...) wtenczas i swoją ważność zarazem poznaje... ". Sędzia ubolewał, że młodzież nie jest już tak uprzejma, uczynna, dobrze wychowana, wykształcona, jak w czasach jego młodości.

Pod tym względem zrobiono do dziś pewne "postępy". Sędzia byłby jednak z pewnością przerażony, widząc, jak dziś niektórzy młodzi ludzie zachowują się wobec starszych, a i wobec siebie nawzajem. Sędzia nakazywał pamiętać o grzecznym zachowaniu zawsze wobec wszystkich osób. Choć nieco inne formy grzeczności obowiązywały w stosunku do ludzi różniących się stanem, wiekiem czy godnością, to zawsze należało mieć dla każdego szacunek. "... zaś godna jest Waszmościów uwagi osobnej grzeczność, którą powinna młódź dla płci nadobnéj... " - podkreślał Sędzia.